سیاره مشتری در یک چشم‌برهم‌زدن ژئولوژیکی متولد شده‌است،‌ هسته سنگی آن کمتر از یک میلیون سال پس از تولد سامانه خورشیدی شکل گرفته و همین موضوع آن را به قدیمی‌ترین سیاره سامانه تبدیل کرده‌است.

نتایج تحقیقات محققان لابراتورا ملی لارنس لیورمور نشان می‌دهد هسته سیاره مشتری در عرض دو تا سه میلیون سال پس از تشکیل شدن، به جرمی ۵۰ برابر بیشتر از زمین دست‌یافته‌است.

دانشمندان پیش از این مدل‌های رایانه‌ای از روند تولد سیاره مشتری را ایجاد کرده‌بودند اما این اولین‌باری است که حقیقتی درباره این سیاره براساس محاسبات انجام‌گرفته در آزمایشگاه آشکار می‌شود. محققان برای ردیابی فرایند تولد سیاره،‌ مواد فرازمینی مانند شهاب‌سنگ‌های باستانی که به سطح زمین افتاده‌بودند را مورد بررسی قرار دادند.

سامانه خورشیدی حیات خود را در شکل صفحه‌ای از غبار و گاز درحدود ۴.۶ میلیارد سال پیش آغاز کرده‌است، در میان سیاره‌ها،‌ابتدا سیاره‌های گازی شکل گرفته‌اند و پس از آن سیاره‌های فلزی و سنگی مانند زمین متولد شده‌اند، سیاره مشتری بزرگترین آنها است که با وجود گازی بودن،‌جرم آن ۳۰۰ برابر جرم زمین است،‌از این رو اخترشناسان به سن این سیاره مشکوک شدند و احتمال دادند قدمت آن از بقیه سیاره‌ها بیشتر باشد.

مطالعه جدید از این فرض پشتیبانی می‌کند، زمانی که سیاره مشتری متولد شده،‌در حین رشد و چرخیدن به دور خورشید نواری بزرگ از گاز و غبار را صرف بزرگتر شدن خود کرده‌است. علاوه بر این مشتری مانند یک حصار مانع از ورود شهاب‌سنگ‌ها خودسر به بخش‌های داخلی سامانه خورشیدی شده‌است. زمانی که سامانه خورشیدی یک میلیون ساله شد،‌قدرت سیاره مشتری به اندازه‌ای بود که مانع از عبور اجرام کیهانی از مدارش شود.

پس از آن زمانی که سامانه خورشیدی به سن چهار میلیون سالگی رسید،‌جرم سیاره مشتری ۵۰ برابر جرم زمین شد و فاصله آن تا خورشید کمتر شد. همین موضوع باعث کاهش قدرت بازدارندگی سیاره شده و سنگ‌های خارجی با مواد داخلی سامانه ترکیب شدند. این سنگ‌ها امروز در کنار یکدیگر در کمربندی میان مشتری و مریخ قرار گرفته‌اند.

 

مطالعه جدید شواهدی مبنی بر این رویداد نشان می‌دهند که سیاره مشتری به صورت موقت جمعیت شهاب‌سنگ‌های سامانه را به دو نیم تقسیم کرده‌است، آنهایی که میان مشتری و خورشید قرار گرفته اند و آنهایی که فراتر از مشتری قرار دارند. محققان با بررسی ساختارهای شیمیایی شهاب‌سنگ‌هایی که به زمین رسیده‌اند،‌نه تنها سن این اجرام،‌ بلکه دو گروهی که به آنها متعلق بوده‌اند را نیز تعیین کرده‌اند.

براساس این مطالعه گروه‌های شهاب‌سنگی یک میلیون سال پس از تولد سامانه خورشیدی از یکدیگر جدا شده و تا چهار میلیون سال بعد به همین شکل باقی ماندند که قوی‌ترین احتمال برای این جداسازی،‌حضور سیاره مشتری است.

نظرات شما