
فوتبال استرالیایی نوعی بازی راگبی است که کمی با راگبی انگلیسی فرق دارد.
در سال ۱۸۵۸ شخصی بنام تام ولز در ملبورن اقدام به معرفی فوتبال نمود. ویلز تحصیل کرده انگلستان در مدرسه راگبی بوده و در دانشگاه کمبریج کریکت بازی کرده بود. حدود نفوذ مستقیم بازیهای فوتبال انگلیسی و ایرلندی بروی ویلز نامشخص است ولی بهرحال شباهت هائی بین این نوع بازیها و بازی ابتکاری وی موجود بود. همچنین شباهتهائی بین بازی ولز با فوتبال گیلیک (به نحوی که در سال ۱۸۸۷ قانونمند گشته بود) دیده میشد. بهنظر میرسد که فوتبال استرالیائی شباهت هائی با بازی «مارن گرووک» بومیان استرالیا نیز داشتهاست).
باشگاه فوتبال ملبورن نیز در سال ۱۸۵۸ تأسیس شد که کهنترین باشگاه زنده فوتبال در استرالیا بحساب میآید، ولی قواعدی که این باشگاه در اولین فصل بازیهای خود مورد استفاده قرار داد نامشخص است. قواعد باشگاه در سال ۱۸۵۹ قدیمیترین قانون زنده فوتبال استرالیائی بحساب میآیند. این قوانین در هتل پاراد واقع در شرق ملبورن در ۱۷ مه توسط ویلز، دبلیو. جی. هامرسلی، جی.بی. تامپسون و توماس اسمیت (برخی منابع از شخصی بنام اچ.سی.ای. هریسون نیز نام میبرند) تدوین شد. این مردان سوابقی مشابه ویلز داشته و قواعد آنها نیز شباهت هائی با قانون شفیلد داشتند، خصوصاً در نبود قاعده «آفساید» (گرچه شباهتها نیز بصورت هم متلاقی بودند). یک ضربه آزاد در قبال «علامت» (گرفتن کامل). بهرحال اگرچه در قوانین ذکر نشده بود، ولی نگه داشتن و دویدن با توپ آزاد بود. توپ مورد استفاده نیز (نظیر آنچه بعداً در راگبی مورد استفاده قرار گرفت) بشکل «بیضی» بود. باشگاه همکاری قوی و دراز مدتی با باشگاه کریکت ملبورن و «کریکت بیضی» داشت که از لحاظ سایز تنوع داشته ولی از زمینهای مورد استفاده در انواع دیگر فوتبال بسیار بزرگتر بودهاند، بهعنوان زمین استاندارد فوتبال برگزیده شد. در سال ۱۸۵۹ قوانین هنوز شامل اجزائی که طی مدتی کوتاه بصورتی مهم درآمدند نمیشدند. مانند الزام شوت کردن توپ فقط در حین دویدن.
گاهی اوقات از فوتبال استرالیائی بهعنوان اولین شکل قوانین تدوین گشته یاد میگردد؛ ولیکن – همانگونه که در تمام انواع فوتبال در آن زمان صادق بود، هیچ سازمان رسمی قوانین را پشتیبانی نمینمود- بنابر این در هر باشگاه به نوعی بازی میشد. بهر حال در سال ۱۸۶۶ تعداد باشگاههای بیشتری در ویکتوریا قبول کردند که با قوانین بروز شده ملبورن اف. سی، که بعداً بنام «قوانین ویکتوریا و / یا قوانین استرالازیای» معرفی شد بازی کنند. نام رسمی این قوانین بعداً به قواعد فوتبال استرالیائی (و حالا فوتبال استرالیائی) تغییر یافت. در مستعمرات دیگر مانند تاسمانی در دهه ۱۸۶۰ و استرالیای جنوبی در دهه ۱۸۷۰ نیز قوانین مشابهای برای بازیها در نظر گرفته شد. فوتبال استرالیائی خصوصاً از دهه ۱۹۹۰ در بسیاری از کشورها حضوری کوچک ولی فزایندهای در سطح آماتوری داشتهاست ولی بیشترین نرخ مشارکت در پاپوآ گینه نو، نائورو، زلاندنو و آفریقای جنوبی بودهاست.
هر تیم از ۱۸ بازیکن تشکیل میشود و مسابقه در یک زمین بیضیشکل (همانند زمین کریکت) بازی میشود. هدف هر تیم رساندن توپ به دروازه حریف و گذراندن آن با لگد از میان دروازه حریف است.
توپ
توپ استاندارد فوتبال استرالیایی بیضی شکل و شبیه به توپهای مورد استفاده در راگبی است. رنگ توپ مسابقاتی که در روز انجام میشود قرمز و بازیهایی که در شب انجام میشود زرد است. استانداردهای آن:
- محیط: ۷۲-۷۳ سانتیمتر
- فشار هوا (پوند در اینچ مربع): ۹-۱۱
محبوبیت
این بازی یکی از محبوبترین ورزشهای کشور استرالیاست. در بعضی استانهای جنوبی پرطرفدارترین ورزش و در ایالتهایِ استرالیای جنوبی، تاسمانی، ویکتوریا و منطقه شمالی محبوبترین ورزش در بین کدهای مختلف فوتبال است (راگبی آنین و راگبی لیگ و در سالهای اخیر ساکر انواع محبوب دیگر بازی فوتبال در استرالیا هستند).