کریا بن محمد بن محمود مکمونی قزوینی ملقب به زکریای قزوینی (۶۰۰ – ۶۸۲)، جغرافی‌دان، دانشمند، تاریخ‌نویس و فیلسوف ایرانی‌تبار قرن هفتم هجری قمری است. نسب او به مالک بن انس می‌رسد. او شاگرد اثیرالدین ابهری حکیم بزرگ ایرانی بود.

زندگی

زکریای قزوینی به سال ۶۰۰ هجری قمری در قزوین متولد گردید. دوران کودکی را در زادگاه خود پشت سر گذاشت. در نوجوانی راه سفر را پیش گرفت و به شام رفت واز دارالعلم آن دیار بهره گرفت. سپس در دمشق با محی‌الدین ابن عربی برخورد نمود و پیرو طریقت صوفیانهٔ او گردید.^{[نیازمند منبع]} بعد از مدتی از شام به عراق رفت. در دوران خلافت مستعصم عباسی منصب قضای واسط و حله را داشت. وی تا هنگام حملهٔ هولاکو به بغداد منصب قضا را به عهده داشت، و بعد از سقوط خلافت بغداد به دمشقبازگشت. وی به سال ۶۸۲ ه.ق. در واسط وفات یافت و در مقبره ٔ شونیزیه ٔ بغداد دفن گردید.

تألیفات

• آثار البلاد و اخبار العباد در دو جلد
• عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات
• مفید العلوم و مبید الهموم