سر جیمز چدویک (به انگلیسی: Sir James Chadwick) (در برخی منابع فارسی: چادویک) (زاده ۲۰ اکتبر ۱۸۹۱ – درگذشته ۲۴ ژوئیه ۱۹۷۴) فیزیک‌دان انگلیسی است. در سال ۱۹۳۲ نوترون را که رادرفورد در سال ۱۹۲۰ وجود آن را پیش بینی کرده بود، کشف کرد و به همین سبب، در سال ۱۹۳۵ جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد.

زندگی‌نامه

چادویک در بولینگتن، چشیره از جان جوزف چادویک و آن مری نولز متولد شد. وی دوران تحصیلات ابتدایی خود را در بولینگتن گذراند و سپس به مدرسه گرامری منچستر رفت و پس از آن به دانشگاه منچستر و سپس به کمبریج رفت.

در سال ۱۹۱۳ چادویک رفت و با هانس گایگر در دانشکده فنی دانشگاه برلین مشغول به کار شد. او با ارنست رادرفورد نیز کار می‌کرد. در جنگ جهانی اوّل او در آلمان بود و در اردوگاهی خارج از برلین حضور داشت. درحالی که او در آنجا بود، برای خود آزادانه در آزمایشگاهی در استطبل به آزمایش می‌پرداخت. او به کمک چارلز الیس بر روی یونیزاسیون فسفر و همچنین برعکس واکنش شیمیایی کلر مونواکسید کربن مشغول به کار شد.

تحقیقات در کمبریج

در سال ۱۹۳۲، چدویک یک ذره ناشناخته در هسته اتم کشف کرد. این ذره به عنوان نوترون شناخته شد به دلیل عدم بار الکتریکی. کشف چادویک برای شکست اورانیوم ۲۳۵ بسیار مهم بود. برخلاف ذرات با بار مثبت آلفا، که توسط نیروهای الکتریکی موجود در هسته‌های دیگر دفع می‌شوند، نوترون‌ها به نیرویی برای غلبه بر کولن‌ها احتیاج ندارند و بنابراین می‌توانند در سنگین‌ترین عناصر نفوذ کنند و تقسیم شوند. برای این کشف به او مدال هیوز سلطنتی در سال ۱۹۳۲ و جایزه نوبل فیزیک در سال ۱۹۳۵ اهدا شد.

کشف چدویک امکان ایجاد عناصر سنگین تر از اورانیوم‌هایی را که در آزمایشگاه‌ها ساخته بودند را فراهم می‌کرد. کشف او الهام گرفته از انریکو فرمی، فیزیکدان ایتالیائی و برنده جایزه نوبل است.

لیورپول

چادویک در سال ۱۹۳۵ استاد فیزیک در دانشگاه لیورپول شد. او در کمیته لوسی مود برای کار بر روی ماده منصوب شد. او به عنوان بخشی از مأموریت تیزارد در سال ۱۹۴۰ به همراه با آمریکایی‌ها و کانادایی‌ها برای تحقیقات هسته‌ای به شمال آمریکا رفت. وی در نوامبر سال ۱۹۴۰ به انگلستان بازگشت، او به این نتیجه رسید که هیچ چیز از این پژوهش تا بعد از جنگ ظهور نخواهد داشت. در دسامبر سال ۱۹۴۰ فرانتس سیمون، که توسط لوسی مود مأموریت داشت، گزارش داد که امکان جداکردن اورانیوم ۲۳۵ وجود دارد. گزارش سیمون شامل برآورد هزینه و مشخصات یک نیروگاه غنی سازی اورانیم بسیار بزرگ بود. جیمز چدویک بعدها نوشت که در آن زمان او متوجه شد که «یک بمب هسته‌ای نه تنها ممکن بلکه اجتناب ناپذیر نیز می‌باشد. من پس از آن قرص خواب می‌خوردم و این تنها راه چاره بود».

او در مدت کوتاهی پس از آن در پروژه منهتن در ایالات متحده، به توسعه بمب‌های اتمی که در ناکازاکی و هیروشما افتادند پرداخت. چادویک در سال ۱۹۴۵ شوالیه شد.

در سال ۱۹۴۰، چادویک  به انجمن سلطنتی برای کار با دو دانشمند فرانسوی، هانس ون هالبان و لو کوارسکی که در کمبریج مشغول به کار بودند، فرستاده شد. او خواسته بوده است که مقالات آن‌ها در طول جنگ منتشر نشود. در سال ۲۰۰۷، این مقالات در جریان حسابرسی کشف شدند.