۱- کدام یک را می توان ترتیبِ داستان های عرفانی ابن سینا بر اساس منازل سلوک دانست؟

۱) حی بن یقظان  سلامان و ابسال  رساله الطیر

۲) سلامان و ابسال  حی بن یقظان  رساله الطیر

۳) رساله الطیر  حی بن یقظان  سلامان و ابسال

۴) حی بن یقظان  رساله الطیر  سلامان و ابسال

۲- از نظر ابن سینا « علم خواص» ………..  است، که ………….. به زبان داستان و تمثیل بیان شود و …………………..

۱) حکمت مشرقی – می تواند – برای بیان ابعادی از حکمت مناسب است.

۲) حکمت متعالیه – می تواند – برای بیان مضامین عالی مناسب تر است.

۳) حکمت مشرقی – می تواند – باید به همین روش نگاشته شود.

۴) حکمت مشایی  – نمی تواند – بنابراین برهان خالص است.

۳- کدام یک، نزد سهروردی « حکیم متأله» شمرده می شود؟

۱) آن که اشتیاق به حقیقت او را به جست وجوی معرفت وامی دارد.

۲) آن که خود را پاک کرده و قلب او به حقیقت روشن شده است.

۳) استاد در مقام برهان، که دلش به نور حقیقت روشن است.

۴) کسی که در مقام استدلال و برهان بر همه غلبه یابد.

۴- بنیان گذار حوزه ی فلسفی اصفهان، بزرگ ترین متکلم شیعه و صاحب کتاب فصوص الحکم  به ترتیب، عبارتند از

۱) میرداماد – شیخ مفید – فارابی

۲) ملاصدرا – شیخ مفید – فارابی

۳) ملاصدرا – خواجه نصیر – محی الدین بن عربی

۴) میرداماد – خواجه نصیر – محی الدین بن عربی

۵- به ترتیب کدام مفهوم مشترک لفظی و کدام مشکک است؟

۱) بادیه – گرما

۲) بادیه – اسب

۳) نور – گرما

۴) نور – اسب

پاسخ:

۱- گزینه ۴ درست است.

در حی بن یقظان ابن سینا از آغاز سفر معنوی سالک گفته است و در رساله الطیر به عبور او از ورطه های مختلف این راه اشاره کرده است. در سلامان و ابسال نیز از رهایی سالک و رسیدن او به عالم نور سخن گفته؛ پس می توان آن را به ترتیب بیان مراحل سلوک دانست.

۲- گزینه ۱ درست است.

« » از نظر ابن سینا « حکمت مشرقی» درجه بالاتری دارد و علم خواص است و می توان (یا باید) در آن، برای بیان بعضی از مسائل و ابعاد حکمت، از زبان تمثیل و نماد هم استفاده کرد.

۳- گزینه ۳ درست است.

حکیم متأله نزد سهروردی کسی است که شهود و سلوک عرفانی را با حکمت بحثی و استدلالی جمع کرده باشد. پس گزینه ۳ درست است.

۴- گزینه ۴ درست است.

بنیانگذار مکتب اصفهان میرداماد است، خواجه نصیر را به حق بزرگ ترین متکلم شیعه دانسته اند و « فصوص الحکم» نام کتابی است متعلق به ابن عربی (فارابی هم کتابی به این نام دارد، ولی در گزینه های ۱ و ۲ سایر موارد نادرست است)

۵- گزینه ۱ درست است.

« بادیه » مشترک لفظی است:  هم به معنای بیابان و هم به معنای نوعی ظرف به کار می رود « مشترک لفظی» به مفهومی می گویند که دارای دو یا چند معنی کاملاً متفاوت و بی ربط به هم باشد.

مفهوم مشکک هم به مفهومی می گویند که مصادیق آن نسبت به هم دارای شدت و ضعف باشند و این شدت و ضعف بیرونی و عارضی نباشد. بنابراین مفهوم  « گرما» یک مفهوم مشکک است، اما اسب غیرمشکک است؛ زیرا اسب های مختلف از نظر « اسب بودن»  با هم هیچ تفاوتی ندارند. مفهوم غیر مشکک « متواطی» نامیده می شود