۱-

عبارت زیر با کدام گزینه کامل می‌شود؟

زبانهای ایرانی میانه به دو گروه عمدهی شرقی و غربی و هر کدام از این دو گروه, خود به دو شاخهی شمالی و جنوبی تقسیم می‌شوند : شاخهی شمالی از گروه غربی را ………… و شاخهی جنوبی از گروه غریب را ………… می‌گویند

۱)  پهلوانیک – پارسی  هخامنشی

۲)  پهلوانیک – پارسی  مانوی

۳)  پارتی – پارسی  میانه

۴)  پارتی – پارسی  اشکانی

۲-

کدام توضیح دربارهی کتاب خداینامه نادرست است؟

۱)  از روی ترجمه‌های عربی خداینامه, سیرالملوکها و شاهنامه‌های بسیاری پرداخته شده است .

۲)  اصل کتاب به پارسی میانه و در اواخر عهد ساسانی پدید آمده است .

۳)  به عنوان سرمشقی برای تاریخ‌نویسی در دوره‌های بعد از اسلام محسوب می‌شود .

۴)  یکی از منابع عمدهی فردوسی در سرودن شاهنامه بوده است .

۳-

بر اساس مندرجات تاریخ سیستان، کدامیک از ابیات زیر نخستین بیت شعر فارسی به شمار می‌رود؟

۱)   مهتری گر به کام شیر در است                          شو خطر کن ز کام شیر بجوی

۲)  خون خود را گر بریزی بر زمین                  به که آب روی ریزی در کنار

۳) ای امیری که امیران جهان خاصه و عام           بنده و چاکر و مولای و سگ بند و غلام

۴) زمانه پندی آزادوار داد مرا                         زمانه را چو نکو بنگری همه پند است

۴-

قدیمترین کتابی که به خطّ فارسی امروز در دست است, چه نام دارد؟

۱) الابنیه

۲)  حدودالعالم

۳)  ترجمهی تفسیر طبری

۴)  هدایه المتعلمّین

۵-

ابیات زیر منسوب به کدام شاعر است؟

خونِ خود را گر بریزی بر زمین                                 بِه کْه آبِ روی ریزی در کنار

بت پرستیدن بِه اْز مردم پرست                           پند گیر و کار بند و گوش دار

۱)  محمّد بن وصیف

۲)  فیروز مشرقی

۳) حنظلهی بادغیسی

۴) ابوسلیک گرگانی

پاسخها:

۱) ۳      زبانهای ایرانی میانه به دو گروه عمدهی شرقی  و غربی و هر کدام از این دو گروه, خود به دو شاخهی شمالی و جنوبی تقسیم می‌شوند:  شاخهی شمالی از گروه غربی را پهلوانیک پارتی    و شاخهی جنوبی از گروه غربی را پارسی میانه

میگویند

۲) ۴      توجهّ داشته باشید که شاهنامهی منثور ابومنصور عبدالرزّاق توسی یکی از منابع عمدهی فردوسی در سرودن شاهنامه بوده است.    عبدالرزّاق توسی  از روی ترجمهی  خداینامه  نوشتن شاهنامهی منثور خویش پرداخته است

۳) ۳                  در تاریخ سیستان آمده است: چون یعقوب لیث صفّار بر دشمنان خود چیرگی یافت و در سال ۲۵۱ ه . ق خوارج را تار و مار کرد، شاعران به رسم زمانه، او را به شعر تازی ستایش کردند. یعقوب گفت « چیزی که من اندر نیابم، چرا باید گفت؟»  محمّد بن وصیف سیستانی  که  دبیر رسایل او بود و ادب نیکو می‌دانست  شعر پارسی گفتن گرفت و پیش از او در عجم کسی شعر نگفته بود. آنگاه چند بیت از شعر  محمّدبن وصیف نقل می کند که بیت اولّ آن چنین است:

ای امیری که امیران جهان خاصه و عام                           بنده و چاکر و مولای و سگ بند و غلام

۴)۱                   قدیمترین کتابی که به خطّ فارسی امروز در دست است و در تاریخ کتابت آن شکی نیست, کتاب  «الابنیه عن حقایق الادویه»  است که در سال ۴۴۷ ه . ق  توسّط  اسدی توسی  و در زمینهی پزشکی تحریر شده است.

۵) ۴                  ابیات سؤال ، منسوب به ابوسلیک گرگانی است