باشگاه فوتبال منچستر یونایتد (Manchester United Football Club) یکی از باشگاههای حرفهای فوتبال در لیگ برتر انگلستان است. این باشگاه در سال ۱۸۷۸، با نام باشگاه فوتبال نیوتون هیث (به انگلیسی: Newton Heath LYR Football Club) تأسیس شد. در سال ۱۹۰۲، نام این باشگاه به منچستر یونایتد تغییر یافت[۱] و در سال ۱۹۱۰، ورزشگاه الدترافورد به عنوان ورزشگاه خانگی این تیم انتخاب شد.
باشگاه فوتبال منچستر یونایتد (Manchester United Football Club) یکی از باشگاههای حرفهای فوتبال در لیگ برتر انگلستان است. این باشگاه در سال ۱۸۷۸، با نام باشگاه فوتبال نیوتون هیث (به انگلیسی: Newton Heath LYR Football Club) تأسیس شد. در سال ۱۹۰۲، نام این باشگاه به منچستر یونایتد تغییر یافت[۱] و در سال ۱۹۱۰، ورزشگاه الدترافورد به عنوان ورزشگاه خانگی این تیم انتخاب شد.
در سال ۱۹۶۸، منچستریونایتد با سرمربیگری مت بازبی به عنوان اولین تیم انگلیسی در لیگ قهرمانان اروپا به قهرمانی رسید. این اتفاق ۱۰ سال پس از حادثه مونیخ رخ داد. در این حادثه ۸ تن از بازیکنان تیم فوتبال منچستریونایتد جان خود را از دست دادند. سرمربی کنونی این تیم، سر الکس فرگوسن میباشد که از نوامبر ۱۹۸۶ سرمربیگری این تیم را بر عهده داشته و با به ارمغان آوردن ۳۷ جام مختلف برای باشگاه، پرافتخارترین مربی تاریخ فوتبال انگلیس محسوب میشود.
منچستر یونایتد با داشتن ۱۹ عنوان قهرمانی در لیگ برتر،۴ قهرمانی در جام اتحادیه، ۱۱ قهرمانی در جام حذفیو همچنین سه عنوان قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا یکی از پرافتخارترین باشگاههای فوتبال انگلیسی بهشمار میآید. آنها تنها تیم انگلیسی هستند که توانستند در فصل ۹۹–۱۹۹۸ هر سهجام لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا (سهگانه) را به دست آورند.
منچستر یونایتد یکی از ثروتمندترین و پرطرفدارترین تیمهای دنیا به حساب میآید. طبق فهرست مجله فوربز باشگاه منچستر یونایتد با ارزش ۲٫۲۳ میلیارد دلار، ارزشمندترین باشگاه ورزشی در دنیاست.[۱۱] مالک فعلی این باشگاه، مالکوم گلیزر میباشد که در ماه مهٔ سال ۲۰۰۵، با مبلغی بالغ بر ۸۰۰ میلیون پوند باشگاه منچستر یونایتد را خرید.
تاریخچه
سالهای ابتدایی (۱۹۴۵–۱۸۷۸ )
باشگاه فوتبال منچستر یونایتد در سال ۱۸۷۸ توسط شرکت راهآهن لانکشایر و یورکشایر و با نام نیوتون هیث شکل گرفت.[۱۳] در ابتدا این تیم فقط با تیمهای شرکتهای راهآهن دیگر بازی میکرد، ولی در ۲۰ نوامبر ۱۸۸۰ اولین بازی رسمی خود را در برابر بولتون واندررز انجام داد. بازیکنان تیم نیوتون هیث در این بازی لباس سبز و طلایی پوشیده بودند و بازی را نیز با نتیجه ۶ بر صفر واگذار کردند. این تیم از سال ۱۸۸۸ به عضویت یک لیگ محلی کوچک درآمد. این لیگ محلی پس از یک سال منحل شد و آنها به لیگ دیگری به نام اتحاد فوتبال پیوستند. سه فصل بعد این لیگ با لیگ برتر فوتبال ادغام شد. این تیم از فصل ۹۳–۱۸۹۲ کار خود را در لیگ دسته اول شروع کرد. در آن موقع تیم از شرکت راهآهن استقلال یافته بود و پسوند LYR (مخفف Lancashire and Yorkshire Railway) از نام این تیم حذف شد. بعد از فقط دو فصل، باشگاه به دستهٔ دوم سقوط کرد.
در ژانویه ۱۹۰۲، باشگاه با بدهی ۲،۶۷۰ پوند (معادل ۲۱۰،۰۰۰ پوند در سال ۲۰۱۱ میلادی) ورشکسته شد. هری استفورد، کاپیتان تیم ۴ تاجر از جمله جان هنری دیویس (که رئیس باشگاه شد) را یافت که حاضر شدند هر کدام ۵۰۰ پوند در باشگاه سرمایهگذاری کنند و تیم را نجات دهنددر آن موقع نام تیم نیز تغییر کرد و در ۲۴ آوریل ۱۹۰۲ باشگاهی با نام منچستر یونایتد به صورت رسمی شکل گرفت. با سرمربیگری ارنست منگنال که تیم را در سال ۱۹۰۳ تحویل گرفت آنها موفق به نایب قهرمانی در لیگ دسته دوم در سال ۱۹۰۶ شدند و به لیگ دسته اول راه یافتند.[۱۷] همچنین منچستر یونایتد در سال ۱۹۰۸، برای اولین بار توانست لیگ دسته اول را فتح کند که اولین قهرمانی منچستر یونایتد در لیگ به حساب میآید. در شروع فصل بعد، منچستر یونایتد عنوان قهرمانی در جام خیریه انگلیس را بهدست آورد و در پایان فصل نیز برای اولین بار، به عنوان قهرمانی جام حذفی انگلیس رسید. منچستر یونایتد در سال ۱۹۱۱، بار دیگر در لیگ دسته اول قهرمان شد، ولی در پایان آن فصل، منگنال منچستر یونایتد را ترک کرد و به منچستر سیتی پیوست.
در سال ۱۹۲۲، بعد از شروع دوباره لیگهای فوتبال پس از توقف سه ساله به علت جنگ جهانی اول، باشگاه به دسته دوم سقوط کرد. منچستر یونایتد در سال ۱۹۲۵، دوباره به لیگ دسته اول بازگشت، ولی در سال ۱۹۳۱ دوباره به دسته دوم رفت و به باشگاه یو-یویی تبدیل شد. در آن سال، منچستر یونایتد ضعیفترین نتیجهٔ تاریخ خود را گرفت و در لیگ دسته دوم در رتبهٔ بیستم قرار گرفت. در اکتبر ۱۹۲۷، جان هنری دیویس درگذشت. باشگاه بار دیگر در آستانهٔ ورشکستگی قرار گرفت، ولی در دسامبر ۱۹۳۱، جیمز گیبسون در باشگاه سرمایهگذاری کرد و اداره باشگاه را در دست گرفت. در فصل ۳۹–۱۹۳۸ و در فاصله یک سال قبل از شروع جنگ جهانی دوم، باشگاه کار خود را در لیگ دسته اول در رتبه چهاردهم به پایان رساند.
سالهای بازبی (۱۹۶۹–۱۹۴۵)
در اکتبر ۱۹۴۵، پس از از سرگیری دوبارهٔ مسابقات فوتبال بعد از جنگ جهانی دوم، مت بازبی با قراردادی ۵ ساله به منچستر یونایتد پیوست. او کارش را با جذب پنج بازیکن شروع کرد. بازبی در سالهای ۱۹۴۷، ۱۹۴۸ و ۱۹۴۹ با تیم نایب قهرمان لیگ دسته اول شد و در سال ۱۹۴۸ نیز قهرمان جام حذفی انگلیس شد. در سال ۱۹۵۲، باشگاه پس از ۴۱ سال قهرمان لیگ دسته اول شد. با میانگین سنی ۲۲ سال، تیم سر مت بازبی در آن سالها توسط رسانهها «بچههای بازبی» (به انگلیسی: Busby Babes) خوانده میشد. در سال ۱۹۵۷، منچستر یونایتد به عنوان اولین تیم انگلیسی به لیگ قهرمانان اروپا راه یافت. آنها در این مسابقات، در نیمهنهایی بازی را به رئال مادرید واگذار کردند و حذف شدند. در همان مسابقات، منچستر یونایتد با نتیجه ۱۰ بر صفر باشگاه بلژیکی اندرلشت را شکست داد. این پیروزی، به عنوان پرگل ترین بُرد منچستر یونایتد در تاریخ این باشگاه محسوب میشود.
در سال بعد و در همین مسابقات، در راه برگشت به خانه پس از برد مقابل ستاره سرخ بلگراد، هواپیمایی که بازیکنان منچستر یونایتد، تعدادی خبرنگار و مقامات باشگاه را به انگلیس انتقال میداد، در حالی که در مونیخ آلمان سوختگیری کرده بود، درحال بلند شدن از زمین دچار سانحه شد. فاجعه هوایی مونیخ در ۶ فوریه ۱۹۵۸ رخ داد و جان ۲۳ نفر را گرفت، از جمله ۸ تن از بازیکنان منچستر یونایتد. جئوف بنت، راجر بایرن، ادی کولمن، دانکن ادواردز، مارک جونز، دیوید پگ، تامی تیلور و بیلی ولان بازیکنانی بودند که در این حادثه جان باختند و چندی دیگر از بازیکنان در این حادثه به شدت مجروح شدند.
مت بازبی در این حادثه مجروح شد و در دوران درمانش، جیمی مورفی هدایت تیم را بر عهده گرفت. در آن سال آنها به فینال جام حذفی رسیدند، اما در مقابل بولتون واندررز مغلوب شدند. با به رسمیت شناختن این فاجعه، یوفا از باشگاه دعوت کرد تا در فصل ۵۹–۱۹۵۸ لیگ قهرمانان اروپا درکنار ولورهمپتون شرکت کند. با وجود تصویب اتحادیه فوتبال انگلیس، سازمان لیگ تشخیص داد به علت این که منچستر یونایتد به این مسابقات راه پیدا نکردهاست، نمیتواند در آن شرکت کند. بازبی با خریدن بازیکنانی همچون دنیس لا و پت کرراند تیم دههٔ ۶۰ منچستر یونایتد را دوباره ساخت. این تیم همراه با بازیکنانی همچون جرج بست در سال ۱۹۶۳ در جام حذفی قهرمان شد.
در فصل بعدی در لیگ نایب قهرمان شدند و در سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۷ توانستند در لیگ به مقام قهرمانی برسند. در سال ۱۹۶۸، منچستر یونایتد در فینال لیگ قهرمانان اروپا با نتیجهٔ ۴ بر ۱ تیم بنفیکا را شکست داد و به عنوان اولین تیم انگلیسی، در لیگ قهرمانان اروپا، قهرمان شد. در آن تیم، سه برندهٔ توپ طلای اروپا یعنی بابی چارلتون، دنیس لا و جرج بست حضور داشتند مت بازبی در سال ۱۹۶۹ از سِمَت خود استعفا داد و ویلف مکگینس، بازیکن سابق منچستر یونایتد، جانشین وی شد.
۱۹۸۶_۱۹۶۹
به دنبال کسب رتبه هشتم در فصل ۷۰–۱۹۶۹ و شروع ضعیف در فصل ۷۱–۱۹۷۰، بازبی پذیرفت تا به صورت موقت سرمربی تیم بشود و ویلف مکگینس نیز به عنوان کمک مربی در تیم مشغول شد. در ژوئن ۱۹۷۱، فرانک اوفارل، به عنوان سرمربی برگزیده شد. ولی ۱۸ ماه بعد و در دسامبر ۱۹۷۲ تامی دوچرتی جانشین وی شد. دوچرتی منچستر یونایتد را از سقوط به دسته پایینتر نجات داد. ولی در سال ۱۹۷۴ آنها به دسته پایینتر سقوط کردند. مثلث خط حمله یونایتد یعنی بست، لا و چارلتون باشگاه را ترک کردند. باشگاه سال بعد به دسته اول بازگشت و در سال ۱۹۷۶ به بازی نهایی جام حذفی رسید. اما در آنجا مغلوب ساوتهمپتون شد. منچستر یونایتد در سال ۱۹۷۷ باز هم به فینال رسید و این بار ۲ بر ۱ مقابل لیورپول به برتری رسید. دوچرتی پس از مدت کوتاهی و به دنبال افشای رابطهاش با همسر فیزیوتراپیست باشگاه، برکنار شد.
دیو سکستون در سال ۱۹۷۷، جانشین دوچرتی شد. با وجود خرید بازیکنان بزرگی همچون جو جردن، گوردون مککوئین، گری بیلی و رای ویلکینز، باشگاه در آن سال به نتیجهٔ قابل توجهی دست نیافت. آنها در فصل ۸۰–۱۹۷۹ در لیگ و جام حذفی نایب قهرمان شدند.[۳۱] سکستون در سال ۱۹۸۱ برکنار و ران اتکینسون جانشین وی شد. او رکورد نقلوانقالات انگلیس را شکست و برایان رابسون را از وست برومویچ با مبلغ ۱٫۵ میلیون پوند به منچستر یونایتد آورد. با هدایت اتکینسون، منچستر یونایتد دو بار در سالهای ۱۹۸۳ و ۱۹۸۵، قهرمان جام حذفی شد. در فصل ۸۶–۱۹۸۵ منچستر یونایتد، در حالی که به قهرمانی خیلی نزدیک بود، لیگ را با رتبه چهارم به پایان رساند. سال بعد منچستر یونایتد خطر سقوط را از سر گذراند و اتکینسون برکنار شد.
سالهای فرگوسن (تاکنون–۱۹۸۶)
الکس فرگوسن و دستیارش آرچی ناکس در روز برکناری اتکینسون از تیم آبردین به منچستر یونایتد آمدند و با هدایت آنها، باشگاه در آن فصل به رتبهٔ یازدهم لیگ دست یافت. با وجود این که فرگوسن منچستر یونایتد را در فصل ۸۸–۱۹۸۷ در لیگ به مقام دوم رساند، ولی در فصل بعدی دوباره منچستر یونایتد یازدهم شد.[۱۵] فرگوسن در آستانهٔ برکناری بود، ولی با شکست دادن کریستال پالاس، آنها قهرمان جام حذفی سال ۱۹۹۰ شدند و فرگوسن در سمت خود باقی ماند. در فصل بعد منچستر یونایتد برای اولین بار در جام در جام اروپا قهرمان شد و در بازی سوپر جام اروپا با یک گل، ستاره سرخ بلگراد، قهرمان لیگ قهرمانان اروپا را شکست داد و سوپر جام اروپا را نیز به دست آورد. در فصل بعدی منچستر یونایتد در ومبلی تیم ناتینگهام فارست را یک بر صفر شکست داد و عنوان قهرمانی جام اتحادیه را به دست آورد. در سال ۱۹۹۳ باشگاه برای اولین پس از سال ۱۹۶۷، قهرمان لیگ برتر شد و در فصل بعدی نیز منچستر یونایتد جام حذفی و لیگ برتر را فتح کرد.
در فصل ۹۹–۱۹۹۸ منچستر یونایتد به نخستین تیم انگلیسی تبدیل شد که هر سه جام لیگ برتر، جام حذفی و لیگ قهرمانان اروپا را در یک فصل به دست میآورد. در حقیقت منچستر یونایتد تنها تیم انگلیسی است که سهگانه را در کارنامهٔ خود ثبت کردهاست. آنها در فینال لیگ قهرمانان سال ۱۹۹۹ در حالی که از بایرن مونیخ با یک گل عقب بودند، در وقتهای اضافه با گلهای اوله گانر سولسشیر و تدی شرینگهام به پیروزی رسیدند. همچنین با شکست دادن تیم پالمیراس در توکیو، جام بین قارهای را نیز به دست آوردند. پس از آن، فرگوسن به خاطر خدمات خود به فوتبال لقب سر را از ملکه بریتانیا دریافت کرد.
در سال ۲۰۰۰، منچستر یونایتد به جام باشگاههای جهان راه یافت و لیگ برتر را نیز دوباره در فصلهای ۲۰۰۰–۱۹۹۹ و ۲۰۰۱–۲۰۰۰ فتح کرد. آنها در فصل ۲۰۰۲–۲۰۰۱ نایب قهرمان لیگ شدند و در فصل بعد، دوباره عنوان قهرمانی را به دست آوردند. قهرمانی جام حذفی فصل ۲۰۰۴–۲۰۰۳ نیز نصیب منچستر یونایتد شد. در فصل ۲۰۰۶–۲۰۰۵ منچستر یونایتد برای اولین بار در تاریخ خود، از راهیابی به مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا بازماند. اما با نایب قهرمانی در لیگ برتر و قهرمانی در جام اتحادیه، این امر را جبران کرد. منچستر یونایتد در فصلهای ۰۷–۲۰۰۶ و ۰۸–۲۰۰۷ قهرمان لیگ برتر شد و در سال ۲۰۰۸ با شکست ۶ بر ۵ تیم چلسی در ضربات پنالتی (۱ بر ۱ مساوی در وقت قانونی و اضافه) قهرمان اروپا شد. در این بازی، رایان گیگز برای ۷۵۹مین بار برای منچستر یونایتد به میدان رفت و رکورد بابی چارلتون را شکست. در دسامبر همان سال، منچستر یونایتد قهرمان باشگاههای جهان شد و در فصل ۰۹–۲۰۰۸ در جام اتحادیه عنوان قهرمانی را کسب کرد در تابستان آن سال، کریستیانو رونالدو با مبلغ ۸۰ میلیون پوند به رئال مادرید فروخته شد که وی را به گرانترین بازیکن تاریخ فوتبال تبدیل کرد. در سال ۲۰۱۰ منچستریونایتد ۲ بر ۱ استون ویلا را در بازی نهایی جام اتحادیه شکست داد و توانست برای اولین بار در این جام، از مقام قهرمانی خود دفاع کند.
منچستر یونایتد در فصل ۱۰–۲۰۰۹ به مقام نایب قهرمانی رسید. اما در فصل ۱۱–۲۰۱۰، برای نوزدهمین بار در لیگ برتر قهرمان شد. منچستر یونایتد با کسب این عنوان، رکورد ۱۸ قهرمانی تیم لیورپول در لیگ را شکست و به پرافتخارترین تیم باشگاهی در لیگ برتر انگلستان تبدیل شد.
رکوردهای بازیکنان
بیشترین تجربه بازی
رایان گیگز که از سال ۱۹۹۱ در منچستر یونایتد بازی میکند، تاکنون ۹۰۹ بازی برای این تیم انجام داده که از این حیث، در بین بازیکنان منچستر یونایتد رکورد دار میباشد. بعد از وی بابی چارلتون که از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۳ در یونایتد بازی میکرد، با ۷۵۸ بازی در رتبه دوم قرار دارد. همچنین پل اسکولز با ۶۹۷ بازی در رتبه سوم قرار دارد.
بهترین گلزنان تاریخ باشگاه
بابی چارلتون با زدن ۲۴۹ گل در ۷۵۸ بازی برای منچستر یونایتد، بهترین گلزن تاریخ باشگاه به حساب میآید. رکورد وی از سال ۱۹۷۳ تاکنون دست نخورده باقی ماندهاست. بعد از او دنیس لا با ۲۳۷ گل در ۴۰۴ بازی در رده دوم قرار دارد. جک رولی هم با ۲۱۱ گل در ۴۲۴ مسابقه، سومین گلزن تاریخ باشگاه محسوب میشود.