سیاری از کاربران گوگل اطمینان دارند این شرکت مکالمات صوتی آن‌ها را از طریق گوشی‌های همراه و رایانه‌ها ذخیره و نگه‌داری می‌کند و از طریق این اطلاعات، ویژگی‌هایی از جمله قابلیت تکمیل خودکار جمله را در موتور جستجوی خود به ما ارائه می‌دهد.

نویسنده‌ی وب‌سایت پی‌سی‌ورلد در گوگل‌پلاس از کاربران پرسیده است که آیا گوگل مکالمات صوتی آن‌ها را از طریق گوشی یا رایانه استراق سمع می‌کند و یکی از کاربران به سؤال وی این‌گونه پاسخ داده است: «اگر من و همسرم در مورد موضوعی اتفاقی، مثلا اینکه لاک‌پشت‌ها چه مدت زندگی می‌کنند صحبت کنیم و سپس من کلمه How (چقدر، چگونه) را در موتور جستجوی گوگل تایپ کنم و بعد از آن گوگل جمله‌ی long do turtles live (مدت‌زمان زندگی لاک‌پشت‌ها) را به‌طور خودکار برای من تکمیل کند، در این شرایط تحت تأثیر قرار می‌گیرم و وحشت‌زده خواهم شد.»

شواهد در این زمینه قانع‌کننده هستند. برخی می‌گویند قابلیت تکمیل خودکار (AutoComplete) گوگل بیشتر نتایج شخصی شده را نشان می‌دهد تا نتایج خاص و دقیق. یکی از کاربران پی‌سی‌ورلد در پاسخ به سؤال فوق این‌گونه نظر داده است: «دوست من در مکالمه تلفنی با همسرم، آدرسی از او دریافت کرد. هنگامی که دوستم شروع به نوشتن آدرس در سرویس نقشه‌های گوگل کرد؛ پس از نوشتن اولین عدد، این اپلیکیشن به‌صورت خودکار مکان دقیق آن آدرس که در مکالمه به وی اعلام شده بود، به‌ او پیشنهاد داد.»

یکی دیگر از کاربران در پاسخ به سؤال نویسنده‌ی پی‌سی‌ورلد این‌گونه نظر داده است: «میکروفون همیشه در حالت گوش دادن است.»

اما واقعیت چیست؟

گوگل دقیقا چه مواردی را نگه‌داری می‌کند؟

گوگل با دقت کامل می‌داند چه زمانی، کجا و چگونه اطلاعات صوتی کاربران را ذخیره کند. تنها راهی که گوگل می‌تواند مکالمات صوتی شما را ثبت کند؛ این است که از یکی از محصولات صوتی این کمپانی از جمله اپلیکیشن‌ گوگل، دستیار صوتی گوگل اسیستنت، مرورگر کروم، گوشی هوشمند پیکسل یا بلندگوی هوشمند گوگل‌هوم استفاده کنید. علاوه بر این باید یک کار مشخص انجام دهید تا گوگل بتواند صوت را ذخیره کند. به‌عنوان مثال برای استفاده از دستیار صوتی گوگل باید کلمه‌ی Ok Google یا Hey Google را تلفظ یا روی دکمه‌ی مربوطه کلیک کنید.

نرم‌افزار تشخیص صدای گوگل روی کلمات شما اعمال می‌شود و سپس از  کلمات اعلام‌شده توسط شما به‌منظور انجام یک درخواست یا جستجو به دنبال عبارت مورد نظر استفاده می‌کند.

گوگل یک کپی از گفتارهای صوتی کاربران را نیز برای بهبود نرم‌افزار تشخیص گفتار خود ذخیره می‌کند. گوگل سعی دارد به‌عنوان شرکتی شناخته شود که کارهای جاسوسی و بدون اطلاع کاربر انجام نمی‌دهد. این کمپانی تاریخچه‌ای با جزئیات کامل از تمام داده‌های ثبت‌شده‌ی افراد را در بخش My Activity حساب کاربری آن‌ها ارائه می‌دهد. هر نوع داده‌ در این بخش در یک کارت مخصوص قرار دارد.

رکوردها در این لیست، بر اساس تاریخ و نوع سرویس لیست شده‌اند؛ به‌عنوان مثال Assistant، Google App یا google.com. در سمت چپ می‌توانید نسخه‌ی متنی دستورات صوتی ارائه‌شده خود را مشاهده کنید. در صورتی که روی هر کدام از موارد یادشده کلیک کنید، نتایج جستجوی گوگل برای آن کلمات به شما نمایش داده خواهد شد. در سمت راست نیز دکمه‌ی Play را مشاهده خواهید کرد که با کلیک روی آن، صدای ذخیره‌شده‌ی اصلی شما پخش می‌شود. یک منو با عنوان more options در سمت راست بالای هر یک از کارت‌های موجود در بخش سوابق داده‌های ذخیره‌شده از کاربر وجود دارد که امکان حذف آن رکورد را فراهم می‌کند.

اینکه نگه‌داری صداهای کاربران به‌صورت اتفاقی و شانسی انجام شود، چندان محتمل نیست. به‌عنوان مثال در یک گوشی‌ همراه، دستگاه باید حتما از حالت قفل خارج شود و بر اساس عملیاتی که کاربر قصد انجامش را دارد، ضبط صدا شروع شود. در گوشی هوشمند پیکسل؛ کاربر می‌تواند حالت گوش‌دادن خودکار، دستگاه را با تغییر تنظیمات پیش‌فرض فعال کند. در این شرایط گوشی پیکسل شما با دستور Ok Google، عملیات گوش دادن به صدا را آغاز خواهد کرد. سرویس‌ Google Home نیز با دستور صوتی Ok Google در حالت گوش کردن قرار می‌گیرد.

با توجه به آنچه گفته شد، چگونه می‌توان برای نظر یکی از کاربران در مورد ویژگی تکمیل خودکار گوگل – که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم – توضیح مناسبی پیدا کرد؟

اینکار شبیه به جادو است!

شاید بهترین توضیح در مورد سؤال مطرح‌شده این باشد؛ عملکرد ویژگی تکمیل خودکار گوگل به نحوی است که کاربران نمی‌توانند آن را درک کنند. این پاسخ با در نظر گرفتن چهار احتمال قابل توجیه است.

۱- انطباقی

فرض کنیم شما ۱۰۰ جستجوی مختلف در گوگل انجام می‌دهید. می‌توان احتمال داد در این شرایط، ویژگی تکمیل خودکار در برخی از عبارات جستجو شده مفید واقع خواهد شد. گاهی مفید نیست و در برخی از موارد به شکل عجیبی، دقیقا همان چیزی است که به دنبالش بوده‌اید. در برخی مواقع که مورد خاصی را جستجو می‌کنید؛ به دلیل اینکه افراد دیگری هم آن مورد را قبلا بارها جستجو کرده‌اند، ویژگی تکمیل خودکار می‌تواند پیشنهادی دقیقا مطابق با خواسته‌ی شما نمایش دهد. گاهی اوقات نتایج جستجوی عبارات مورد نظر شما تحت تأثیر گرایشات اجتماعی‌تان به شما نمایش داده می‌شوند و در این حالت شاید به‌صورت کاملا اتفاقی، نتیجه نشان داده‌شده دقیقا همان موردی باشد که به دنبالش بوده‌اید.

۲- اتفاقی

گوگل می‌گوید سخنانی را که با جستجوها و دستورات صوتی کاربر ارتباطی ندارند ثبت نمی‌کند؛ اما گاهی این اتفاق رخ می‌دهد. در صفحه‌ی My Activity نویسنده‌ی این مقاله، بیش از ۱۰ درصد از رکوردهای ثبت‌شده، ارتباطی با شاخص‌های گوگل برای نگه‌داری صوت ندارند. علاوه بر این شخص دیگری که صحبت کردن او به زبان انگلیسی لهجه‌دار است، گاهی اوقات با بیان عبارتی که به OK Google شباهت دارد، باعث شده است گوگل صدای وی را ذخیره و نگه‌داری کند. نویسنده‌ی پی‌سی‌ورلد همچنین اشاره می‌کند در برخی از رکوردهای صوتی که گوگل از وی ذخیره کرده است، هیچ دستور یا عبارت مرتبطی با Ok Google وجود ندارد و حتی در مواردی، مکالماتی کاملا بی‌ربط با خدمات گوگل در صفحه‌ی فعالیت‌های وی ثبت شده است. در کل می‌توان گفت رکوردهای صوتی کوتاه حتی در حد یک تا سه ثانیه از مکالمات مختلف افراد توسط گوگل ذخیره می‌شوند و ثبت همین رکوردها می‌تواند در بهبود ویژگی تکمیل خودکار کمپانی مؤثر واقع شود.

همچنین گفته می‌شود احتمالا پس از بیان عبارت OK Google، برخی از کلماتی که توسط کاربر یا توسط افراد دیگر بیان می‌شوند، توسط گوگل ذخیره خواهند شد.

سناریوی دیگری نیز در این زمینه وجود دارد. فرض کنیم فردی ویژگی Trusted Voice را در گوشی هوشمند پیکسل خود فعال کرده است تا دستگاه وی همیشه در حالت گوش دادن قرار داشته باشد. حال این شخص یکی از دوستانش را که بلندگوی هوشمند گوگل‌هوم دارد، ملاقات می‌کند. دوست این فرد قصد دارد از گوگل‌هوم خود سؤالی بپرسد و بنابراین ابتدا کلمه‌‌ی Ok Google را می‌گوید و سپس سؤال خود را می‌پرسد. فرض کنید سؤال این باشد: «OK Google, how tall is Taylor Swift?» دو روز پس از این ماجرا، شخصی که گوشی پیکسل دارد می‌خواهد جستجویی در گوگل انجام دهد. وی عبارت How tall is را در موتور جستجوی گوگل تایپ می‌کند و ویژگی تکمیل خودکار گوگل ادامه‌ی آن را با عبارت Taylor Swift به کاربر پیشنهاد می‌دهد. آیا در این شرایط گوگل به سخنان دوست این شخص گوش داده است؟ بله. هنگامی که دارنده گوگل هوم، عبارت OK Google را بیان کرده است، گوشی هوشمند پیکسل نفر اول، صدای آن شخص را شنیده و آن را ذخیره کرده است؛ در حال که شخص دارنده‌ی این گوشی از فعال شدن عملیات شنود بی‌خبر است.

۳- منابع غیرمنتظره

مشخص نیست ویژگی تکمیل خودکار در سرویس نقشه‌های گوگل فقط و فقط بر اساس فعالیت کاربر باشد و احتمالا فعالیت سایر افراد نزدیک به شخص از جمله همسرش بر عملکرد این ویژگی تأثیرگذار خواهد بود. اینکه گوگل بر اساس فعالیت کاربر بتواند شخص استفاده‌کننده را تشخیص دهد، در بسیاری از مواقع برای این شرکت آسان است. به‌عنوان مثال اگر شما و همسرتان از سرویس گوگل‌مپز زیاد استفاده می‌کنید یا با یکدیگر به سفرهای مختلفی می‌روید، مشخصا در این حالت از جی‌پی‌اس گوشی یا رایانه‌ی خود استفاده خواهید کرد تا بتوانید آدرس‌های مورد نظر را بیابید. گوگل در این شرایط به‌راحتی تشخیص می‌دهد که شرایط و موقعیت مکانی شما و همسرتان یکسان است.

علاوه بر این ممکن است قبلا بارها برای مورد خاصی جستجو کرده باشید ولی آن را به خاطر نیاورید. در این حالت هم ویژگی تکمیل خودکار گوگل می‌تواند بسیار مفید و کاربردی باشد و آن موارد فراموش‌شده را به‌راحتی به شما نمایش دهد.

۴- هوش مصنوعی

ذهن انسان اساسا قادر نیست از ‌همه‌ی قدرت داده‌های شخصی ثبت‌شده در گذشته، به‌منظور پیش‌بینی نیازهای آینده استفاده کند. اما هوش مصنوعی گوگل، می‌تواند این کار را به‌خوبی و با قدرت فراوان انجام دهد و نتایج بسیار خوبی ارائه کند. به‌عنوان مثال؛ فرض کنید المپیک در حال برگزاری است و شخصی که در محل برگزاری بازی‌ها حضور دارد، بخواهد به بازی تیم مورد علاقه خود برود و آن را از نزدیک مشاهده کند. در این حالت اگر وی در نزدیکی محل برگزاری مسابقه باشد و عبارت Where can i watch را در گوگل تایپ کند، احتمالا هوش مصنوعی این غول جستجوگر به‌راحتی ادامه‌ی عبارت را برای وی، تماشای مسابقه‌ی مورد نظر و مکان برگزاری آن نمایش خواهد داد. در این شرایط ممکن است کاربر این سؤال را از خود بپرسد که چگونه این اتفاق رخ داده و گوگل دقیقا نیاز وی را شناخته است؟

آرتور سی کلارک که نویسنده‌ی داستان‌های عملی-تخیلی است، در این مورد می‌گوید: «نمی‌توان جادو را از تکنولوژی‌هایی که پیشرفت زیادی داشته‌اند تشخیص داد.» دیوید بلین که یکی از شعبده‌بازان معروف است، کارهایی انجام داده که برخی فکر می‌کنند او واقعا دارای قدرت‌های جادویی است. البته در توضیح این موضوع باید گفت از آنجا که بسیاری از مخاطبان این شعبده‌باز روش انجام کارها و حقه‌های او را نمی‌دانند، چنین تفکری در مورد قدرت‌های جادویی وی در ذهن خود دارند.

در مورد گوگل نیز گاهی اوقات و نه همیشه، چنین اتفاقی می‌افتد و نتایج پیش‌بینی‌شده برای کاربر بسیار دقیق و صحیح نمایش می‌یابند. در توضیح این مورد بسیاری افراد می‌گویند گوگل همه‌ی داده‌های کاربران را ثبت و نگه‌داری می‌کند و گاها از تریلیون‌ها رکورد قانونی و غیرقانونی ذخیره‌شده برای ارائه‌ی بهتر ویژگی تکمیل خودکار خود بهره می‌برد.

اما حال نوبت آن رسیده است تا به پاسخ سؤال اصلی این مقاله بپردازیم. آیا گوگل همیشه در حال گوش دادن به کاربر و ذخیره‌ی تمامی داده‌های وی است؟ در جواب باید گفت گوگل هیچ‌گاه بدون اطلاع خودِ کاربر و بدون اجازه‌ی وی، نمی‌تواند داده‌های مورد نیاز برای ویژگی تکمیل خودکار را ثبت و نگه‌داری کند و تنها دلیل ذخیره‌ی اطلاعات کاربران، بهبود سرویس‌دهی و افزایش دقت ویژگی یادشده است.

بهترین تأییدیه برای پاسخ بالا این است که ویژگی تکمیل خودکار همیشه و در همه‌جا مفید واقع نمی‌شود و حتی گاهی اوقات نتایجی کاملا غیر مرتبط را به کاربر نمایش می‌دهد.

به عبارت دیگر مشکل ویژگی تکمیل خودکار این نیست که گاهی اوقات خیلی خوب عمل می‌کند؛ بلکه مشکل اصلی این است که همیشه به‌اندازه‌ی کافی خوب عمل نمی‌کند. همچنین باید به این نکته اشاره کنیم که اگر گوگل در همه‌ی لحظات زندگی شما، داده‌های شخصی‌تان را ذخیره می‌کرد، هم‌اکنون ویژگی تکمیل خودکار این شرکت شگفت‌انگیز و بی‌نظیر بود.